İşletmeler/Şirketler, yaşanmakta olan Kriz noktasında planlama yapmaksızın hareket etmemeliler. Bu kötü günler elbette geçecek ve herkes İşletmesinin kapısını açacaktır. Elbette kapatmadan önceki son gün gibi olmayacaktır ilk günden…O yüzden her İşletme sahibi oturup plan yapmalı…
Hazırlayacağınız plan gerçekçi ve ayakları yere basan veriler üzerinden oluşturulmalıdır. Sırf kendinizi iyi hissetmek için ulaşılmaz veya gerçekçi olmayan veriler üzerinden yapılacak çalışma sizleri hüsrana uğratabilir. O yüzden gerçek verilere yakın bir plan yapınız.
Nakit Akış Planlaması ve Bütçe olarak iki farklı planlama yapmalısınız.
Nakit Akış Planlanması, takvim üzerinde HAFTALIK olarak oluşturulmalı ve tamamlanan her hafta kontrol edilmelidir. Olası sapmalar (artış/azalış) yakından incelenmeli ve hemen müdahale edilmelidir.
Bütçenizi aylık-aylık mutlak surette 2020 sonuna kadar planlamalısınız. Tamamlanan her ayın sonunda, gerçekleşen veriler ile öngörüler (hedeflenen) verileri karşılaştırın ve yorumlayınız. Tamamlanan aya ait farkların tespiti sonrası, diğer aylarınızı buna göre düzeltip Bütçenizi dinamik ve güncel bir durumda olmasına özen gösteriniz.
Tüm bunlar, ekstra çalışma zamanı ve efor demek…Bu çalışmalara şimdiden başlamanız ve oluşturmanız gerek.
Tapacağınız tüm planlamada öncelik Nakit Akış Tablosu olmalı. Bu planlama öncesi de, ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik gerçekliği de iyi analiz etmeniz gerekir. Şöyle ki;
- Ciddi bir nüfus boşalması oldu ülkemizde,
- Sınır kapıları en az Haziran sonuna kadar kapalı kalacak,
- Uçuşların Nisan sonundan önce açılması zor gözüküyor,
- Ekonominin en önemli sektörü; Turizm ve Yüksek Eğitimin bu kriz sonrası eski günlerine dönebilmesi zaman alacak,
- Kamu maaşlarında %25 lik kesinti yapıldı ve kriz süresince de yapılacak,
- Özel sektörde çalışan maaşlarında kesinti olmakta ve istemesek de olası işsizlik artışı yaşanabilir…
v.s…
Yukardaki tüm bu olumsuzluklar, piyasa içerisindeki “Harcamayı” – “Tüketimi” azaltacaktır.
Şimdi gelelim Nakit Akış Planlamasının oluşturulmasına…
- NAKİT ÇIKIŞLAR
- Şirket ve Şahıs Çekleriniz ;
Öncelik ile piyasaya vermiş olduğunuz çeklerin ve piyasadan almış olduğunuz çeklerin listesini yapınız.
- Piyasaya vermiş olduğunuz vadeli çekler; Tüm müşterileriniz ile irtibata geçiniz ve ekonomik şartların olası olumsuzluğu dolayısı ile bu çekleri karşılıklı konuşarak yeniden vadelendirme veya taksitlendirme konusunda anlaşmaya çaba gösterin. Bu listeyi en büyük çek rakamından küçüğe doğru ve en yakın tarihten en uzak tarihe olarak iki farklı şekilde listeleyiniz. Yeniden vadelendirmeyi öncelikli olarak, olası gelir beklentiniz veya kredi ödeme taksitleri v.b diğer sabit giderleri de dikkate alarak siz planlayınız ve müşteriniz ile bu çalışma sonrası irtibata geçiniz.
- Piyasadan almış olduğunuz vadeli çekler; Tüm müşterileriniz ile irtibata geçiniz ve ekonomik şartların olası olumsuzluğu dolayısı ile çeklerin ödeme vadelerinde uzlaşmaya çalışınız. Eğer mümkün ise, alacağınız üzerinden ciddi bir indirim yaparak vadeyi kısaltmaya çalışınız. Tüm çeklerin vade durumunu belirledikten sonra Piyasaya verilmiş çeklerinizin dönemlerini karşılaştırınız.
- Kredileriniz;
Kredi taksit ödeme dönemlerinizi belirleyiniz. Olası overdraft (BCH) hesabınız var ise Bankanız ile görüşüp bu tip kredileri uzun vadeli eşit taksitli kredi olarak yeniden yapılandırma noktasında mutlak görüşme yapınız. Eşit taksit ödemelerinizde de toplam taksit ödemesini düşürmek için vade uzatımına gitmenizde fayda görmekteyim. Burada elbette bir faiz farkı doğacaktır ancak işletmenin devamlılığını sağlayabilmeniz adına bu finansmanı yönetmek zorundasınız. Buna karşılık gerekir ise farklı giderlerden tasarruf etmeye çalışınız.
- Sabit ve Değişken Giderleriniz;
3.1 Sabit Giderler; Sabit maliyet ya da sabit giderlere verilebilecek en iyi örnekler; kira giderleri ve çalışanlara ödenen maaşlar ve maaşlar üzerinden ödenen vergi-sosyal güvenlik ödemeleridir. Buna ek, sigorta poliçelerine ait ödemeler de sabit giderler arasında yer alır. Bu giderler, sizin yapacağınız üretimin/satışın miktarıyla herhangi bir şekilde bağlantılı değildir. İşletmeniz, Şirketiniz belirli bir süre faaliyet göstermese de bu maliyetler ödenmek zorundadır.
Özellik ile Kira gideriniz var ise, mevcut ekonomik şartlar ile ilgili mal sahibi ile mutlak surette görüşmeniz gerekmektedir. Hale hazırda “İngiliz Sterlini” de yaşanan yükseliş ve/veya bozulan ekonomik şartlarda düşen iş hacminiz dikkate alınarak kira maliyetini yeniden yapılandırmaya öncelik veriniz.
Personel maliyetleri ile ilgili olarak, dilerim hiçbir kimse personel durdurmak zorunda kalmaz. Bunun için Devletin açıklayacağı teşvik paketi dikkate alınmalıdır. Personeliniz ile her şeyi açık konuşmakta fayda var. Sürecin fedakârlık gerektirdiğinin zaten herkes farkında. Bu maliyetlerde herhangi bir kesintiye gitmeden, Devletin ekonomik açılımı mutlak surette beklenmeli.
3.2 Değişken Giderler; Genel olarak Sabit Giderler dışında kalan her türlü maliyet “Değişken Maliyet/Gider” olarak isimlendirilir/sınıflandırılır. Bunlar satış ve üretiminize bağlı olarak değişen (artan/azalan) giderlerdir. Bu giderlerde tasarrufa gidilmesi kaçınılmazdır. Ham madde malzeme, stok maliyeti, satış hızı-kanalı, stok devir hızı, enerji tüketimi, ofis giderleri, akaryakıt giderleri, kırtasiye masrafları, genel temizlik giderleri, izaz-ikram v.b tüm giderler satışa oran hedeflenen ciro dikkate alınarak yeniden planlanmalı ve bu konu ile ilgili Şirket içerisinde bir genelge yayınlanmalıdır.
Sabit Maliyetle Değişken Maliyet Arasındaki Farklar Nelerdir?
Sabit maliyetler, bir işletmenin hayatına devam etmesi için düzenli olarak ödemesi gereken yükümlülüklerdir. Sabit maliyetlerin, o işletmede yapılan üretim ya da satış faaliyetleriyle bir ilgisi bulunmamaktadır. Oysa, değişken maliyetler (doğrudan doğruya üretim ya da satışla ilgisi bulunan maliyetlerdir. Bir tekstil atölyesi işletiyorsanız, dükkânınızın kirası ve çalışanınıza ödediğiniz maaş bellidir. Siz üretim yapmasanız da bu ödemeleri yapmak zorundasınızdır. Oysa, değişken maliyet olan top kumaş, sizin doğrudan üretiminize bağlıdır. Eğer üretim yapmazsanız top kumuş harcamazsınız. Bu durumda da, değişken bir maliyet kalemi olan top kumaş gideriniz ortaya çıkmamış olur. Bu örnekten anlaşılacağı üzere, stok maliyetini iyi yönetmeniz gerekmektedir.
- Açık Hesap Giderleriniz / Ödemeleriniz;
Şirketinizin var olan ödenmemiş (çek ile dahi olsa herhangi bir ödeme tarihi kesinleşmemiş)gider faturalarınız için, yukarıdaki 1.2. ve 3. maddelere konu planlamayı tamamlayıp, elde etmeyi öngördüğünüz/hedeflediğiniz geliri karşılaştırdıktan sonra doğacak olan artı nakit durumuna göre planlayınız ve vadelendiriniz.
- Kamusal Yükümlülük Giderleri;
Tüm Şirketler, PAYE, Sosyal Güvenlik, İhtiyat Sandığı v.b kamusal yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır. Bu ödemeler de mevcut çalışan sayısına ve saatine göre değişken giderlerdir. Bir önceki döneme ait giderlerinizi inceleyerek mevcut nakit çıkışlarına bu giderleri ekleyebilirsiniz. Ancak, Devlet bunlar için bir öteleme yapacak veya istisnai bir uygulama getirecek ise mutlak surette bunu dikkate almayı unutmayınız.
- NAKİT GİRİŞLER
- Vadeli Çek Girişleri;
Tüm müşterileriniz ile irtibata geçiniz ve ekonomik şartların olası olumsuzluğu dolayısı ile çeklerin ödeme vadelerinde uzlaşmaya çalışınız. Eğer mümkün ise, alacağınız üzerinden ciddi bir indirim yaparak vadeyi kısaltmaya çalışınız. Tüm çeklerin vade durumunu netleştirdikten sonra nakit akış tablosuna yerleştiriniz.
- Satışlar;
Yaşanan ekonomik daralma içerisindeki tüketimde yaşanacak azalma dikkate alınarak, ticari faaliyetleriniz ile ilgili (her sektör ve şirket satmış olduğu mal ve hizmetin türüne – ihtiyaç önceliğine v.b kriterlere göre doğru bir öngörü yapmalıdır.) haftalık satış geliri belirlemelidir. Ticari faaliyet alanınızı sizlerden daha iyi kimse bilemediğinden mutlak surette belirleyeceğiniz hedef ciroyu haftalık olarak yapmanız, nakit akışın doğru ilerlenmesi için oldukça önemlidir.
- Tahsilatlar/ Vade / Fiyat;
Satış hedefi, direk olarak tahsilat hızı – süresi ile birlikte değerlendirilmelidir. Eğer sürekli vadeli satış yapıyorsanız, toplam satış rakamınızdan (ciro) daha önemlisi tahsilat vadelerinin etkin şekilde yeniden düzenlenmesidir.
Vade sürelerini kısmak adına, toplam alacağınız üzerinden belirli bir oranda indirime gidip alacağı nakde çevirmek kısa vadede açık olan nakit ihtiyacınız için büyük bir avantaj sağlayacaktır. Elbette bu indirimi yapabilmek için yukarıda bahsetmiş olduğum “tasarrufları” yapmış olmak ve finansman maliyetine dikkat etmeniz gerekmektedir.
Satışlarınızın artması adına, tüketimi özendirici kampanyalar planlayabilir ve fiyat politikalarınızı yeniden gözden geçirebilirsiniz. Nakit ve Vadeli satışlar arasında etken bir indirim oranı belirleyebilirsiniz. Böyle bir durumda, ekonomik ölçeğin küçük olduğu ülkemizde, kişiye özel indirim yapmaktan kaçınmanızı tavsiye ederim…
- Yeni Nakit Kaynağı Yaratın;
Planlanan nakit akış içerisinde yeni nakit kaynakları yaratmanız gerekebilir. Bu noktada en kolay seçenek, eğer finansal yeterliliğiniz ve şartlara uygun bir yapıda iseniz “Kredi Kullanmak” tır. Ama dediğim gibi, bu en kolayı seçmektir. Ben size onun yerine öncelik ile zoru denemenizi tavsiye ediyorum. Hatta bu çalışmayı şimdiden başlatmalısınız.
- Yeni Ortaklık Yapıları; Faaliyette bulunduğunuz sektörde benzer iş yapan
Şirketler ile ortaklık yapmayı ve sermaye birleştirmeyi düşünmeye başlayınız. Atıl yatırımlarınızı maksimum oranda kullanmak, mevcut yapıdaki tasarruf ve maksimum faydada üretimi veya satışı sağlamak için bu ortaklığı yapabilirsiniz. Ancak her halükarda böyle bir ortaklığı yaparken mutlak surette profesyonel yardım almalısınız.
Diğer taraftan, bir başka Şirket ile ortaklık yapmak yerine Şirketinize sıcak nakit para koyabilecek Ortaklar almaya çalışın. Ekonomik krizleri fırsata çevirmek arzusunda olan ve mevduatı bulunan birçok kişi veya yatırımcı bulunmaktadır. Eğer işinize, işletmenize güveniyorsanız bunu bir fizibilite raporu şeklinde yatırımcılara sorabilirsiniz. Bunu öncelikle yakın çevrenizde aramaya başlayınız. Ortak alacağınızın veya hisse satışı yapmanızın duyulması size güçsüz göstermez…Daha güçlü bir sermaye yapısı hem bu günlerde hem de gelecekte size yüksek bir rekabet gücü de sağlayacaktır.
- Varlık Satışı; Şirketinize veya Şahsınıza ait varlıklarınızı gözden geçiriniz.
Böyle bir krizde sürekli borçlanarak veya borcu borç ile ödeyerek ötelemek net çözümler getirmez. Nakit Kaynak yaratmak adına elinizdeki varlıklardan satış yapmayı planlayın. Elbette belirli bir süre piyasa satacağınız varlığın değerini vermeyecektir. Bu noktada nakit akış planınızda olası doğacak nakit ihtiyacı için borçlanacağınız paranın maliyetini, hale hazırdaki borçlarınızın maliyetini hesaplayınız. En az iki yıllık bu maliyet kadar bir bedeli zaten malın piyasa değeri üzerinden yapacağınız “indirim” sonrası da düşmelisiniz. Kriz yönetiminde, indirimli mal satışı, belirsiz süreç içerisinde borçlanmaktan daha iyidir.
- Stok Yönetimi: Şirketiniz stokunda bulunan tüm ürünleri kontrol ediniz.
Ekonomik kriz döneminde, stok maliyeti her zamankinden daha büyük önem taşımaktadır. Uzun zamandır stokta kalan ve borcu ödenmiş mallar/ürünler için indirimli bir kampanya oluşturunuz ve nakde döndürmeye öncelik verin. Yine stokta yer alan mal/ürünlerin satış hızına dikkat edin. Yeni stok alımlarında da olabildiğince planlı ve ölçülü davranmaya çalışınız.
- Yeni Kredi Kullanımı;
İhtiyaç duyulan nakit Bankalardan kredi olarak kullanılabilir. Ancak Devletin açıkladığı krize yönelik finansman paketleri mutlak surette araştırılmalı ve incelenmelidir. Her halükarda kullanılacak yeni kredilerde tüm Bankalardan teklif almaya çalışınız.
Mevcut kredilerinizde yeniden yapılandırma yaparak vade uzatımına gidecek iseniz, ihtiyaç olan açık finansman bedeli ile birleştirip tek bir paket üzerinde yoğunlaşın. Dağınık veya dağılmış krediler ile uğraşmak, hem değişken ödeme vadeleri hem de takibi zorlaştıran uygulamalardır. Bu konuda dağınık kredilerinizi tek çatı altında toplamaya özen gösteriniz.
Kredi için ipotek vereceğiniz taşınmaz malınızın eğer size ekonomik bir getirisi yok ise (kira gibi) mutlak surette “Varlık Satışı” yöntemini düşünmelisiniz. Burada finansman maliyetini de dikkate almanız gerekmektedir.
- Kamu Katkısı;
Devlet, yaşanan kriz sonrasında birçok alanda Yasa Gücünde Kararnameler yapmaktadır. Farklı sektörlere ve farklı alanlara yönelik nakit veya ödeme düzenleyici kararlar üretmektedir. Lütfen tüm bunları yakından takip ediniz ve Şirket Mali Müşaviriniz ile düzenli görüşme yapınız.
Süreç içerisinde özel sektöre verilecek nakit destek, sosyal güvenlik ödemelerindeki öteleme veya indirimler bir bütün olarak nakit akışınızı etkilemektedir.
Ayrıca Devlet, belirli kamusal ödemeleri ertelerken, belirli alanlarda da zamanında ödenmesi durumunda %10 varan indirimler uygulamaktadır. Bu indirimler ile ilgili olarak da hazırlayacağınız nakit akış planlamasına mutlak surette yer vermeye çalışın.
SONUÇ:
Tüm veri girişlerini tamamladıktan sonra, muhtemel excel de yapacağınız bu hesaplamayı, verilerin doğruluğunu, formülleri v.b girişleri mutlak surette kontrol ediniz.
İşletmenin açılması sonrası, nakit akış tablonuzu haftalık olarak kontrol ediniz. Olacak sapmalara karşı anında çözüm ve açılımlar yaratınız.
Süreç içerisinde paniklemeyin. Kriz sadece sizi değil tüm Ülkemizi ve Dünyamızı olumsuz etkilemiştir.
Ticari etik kurallarına uygun davranmak bu süreçte çok daha önemli. Ancak yaşanacak bir zorlukta, millet ne der, kamuoyu ne der endişesi ile sakın yanlış kararlar vermeyin. Çekinizin karşılığı yoksa, yoktur. Siz yaratana kadar karşı taraf elbette bekleyecektir. Beklemeyecek dahi olsa, çekin mühürlenmesinden korkmayın, utanmayın…Bu yüzden yanlış kararlar vermeyin.
Mutlak surette uzmanlardan yardım ve görüş alınız.
Herkese iyi çalışmalar,
Henüz mesaj yok